Bu rehberde, topraksız tarıma giriş niteliğinde, tohumdan itibaren bitki yetiştirmeyle ilgili bilgiler yer almaktadır. Topraksız tarımla suya belli oranlarda besin ilave ederek birçok sebze, meyve ve çiçek türleri yetiştirebilirsiniz. Genel bir bilgilendirme olması sebebiyle satın aldığınız ürün içeriği farklı dahi olsa (tam set, mini set, ekonomik set veya hobi kiti) topraksız tarıma başlamadan önce bu rehberi okumanızın oldukça faydalı olacağına inanıyoruz. Topraksz tarım her ne kadar evde çiçek yetiştirmeye benzetilsede iyi bir çiçek yetiştiricisi olmanın bilgi, tecrübe, emek ve sabır istediğini unutmayalım. Tohumdan itibaren hidroponik setin kullanımı için aşağıdaki adımları izleyebilirsiniz.
Bir gün öncesinden tohumları suyun içerisinde bekletelim.
Çimlendirme süngerini birkaç kez tamamen ıslatıp tekrar sıkalım. Suyu yeterince emmesi için bu işlem yapılmalıdır.
Islattığımız süngerin küçük deliklerini aralayarak her bir sünger bloğuna bir adet tohum olacak şekilde bir gün öncesinden su da beklettiğimiz tohumlarımızı ekelim.
Küçük bir kap içerisine (hidroponik setin kutusunu da kullanabilirsiniz) bir parmak kadar su ilave edelim ve tohumları ektiğimiz süngerleri bunun içerisine koyalım.
Tohumların yeşermesi için sıcaklık ve nem koşulları önemlidir. 30°-35° sıcaklık uygundur. Mümkün olduğunca bu sıcaklıklara yakın bir ortamda bulundurmaya çalışalım. Yaz aylarında bu sıcaklıklara ve neme ulaşmak daha mümkündür ve çimlenme süresi daha kısa sürebilir. Kış aylarında ise tohumları kalorifer peteği üzerinde veya sobanın bulunduğu odada muhafaza etmeyi deneyebilirsiniz.
Nemli kalabilmesi için kabın üzerini streç film, naylon poşet veya bir bez yardımı ile kapatalım.
Bitkileri en az iki yaprak açılıncaya kadar bu ortamda muhafaza edelim. Uygun koşullarda yaklaşık bir hafta içerisinde çimlenme görülecektir.
Ardından fidelerimizi, süngerleri ile birlite file saksılara yerleştirelim. Bu etapta süngerlerinden ayırmayın. Çünkü kökleri oldukça narindir. Kökleri uzayıp suya kavuşacak kadar uzadıktan sonra mümkün mertebe köklere zarar vermeden makasla keserek ayırabilirsiniz. Fakat ayırmasanız da herhangi bir zararı olmaz.
Besin kutusunu, file saksılara (çimlendirme süngerlerine) temas edecek kadar su ile dolduralım. Su teması süngerin emmesini sağlamak içindir. Çimlendirme süngerleri tamamen suya gömülmemeli. Bitki köklerinin havaya da ihtiyacı vardır.
Tabloda yazan değerlere göre besin değerlerini düzenleyelim. Bunun için;
Eğer setin içeriğinde Ec metre veya TDS metre yoksa, eklediğimiz her 1 Litre su için 1ml A ve 1ml B besini ekleyebilirsiniz.
Eğer setin içeriğinde TDS metre varsa, TDS metre ppm ölçer ve tablodaki ppm değerleri referans alınmalıdır.
Eğer setin içeriğinde Ec metre varsa, tablodaki µs/cm veya ppm değerlerini referans alabilirsiniz.
Bundan sonra Ec metre üzerinde anlatımı yapıyoruz fakat tds için de aynı yol izlenmelidir.
Ec metre sudaki iletkenliğin ölçülmesi için kullanılan bir cihazdır. Bu sebeple en başta ilave ettiğiniz suyun EC değerini ölçelim. Tablodaki değerleri bunun üzerine ekleyelim. Örneğin ilave ettiğiniz suyun EC değeri 200 ise ve besin için tablodan 1500 değerini okuyorsak, son durumda suyun EC değeri 1700 olmalıdır. (Cihazın tipine bağlı olarak 170x10 şeklinde de görüntüleyebilirsiniz)
EC metre cihazını açtığınızda ilk olarak ppm birimi görülecektir. “Shift” tuşuna basarak µs/cm birimine çevirebilirsiniz.
A ve B besinlerini eşit ölçülerde olacak şekilde suya ekleyelim. Örneğin bir kapak A besini ve bir kapak B besini ekleyerek eşit miktarlarda kattığımızdan emin olalım. Ardından EC metre ile ölçelim. İstediğimiz değeri görünceye kadar besinleri ilave edelim.
A besini ilave ettikten sonra suyu karıştırın ve sonrasında B besinini ekleyin. Çünkü yoğun olduğunda elementler bileşik oluşturarak tortu oluşmasına neden olabilir. Bu sebeple zaten A ve B besinleri ayrı muhafaza edilmektedir.
Tabloda yazan değerlere göre pH asitlik değerlerini düzenleyelim. Eğer set içeriğinde pH metre yoksa turnusol kağıdı ile pH ölçümünü yapabilirsiniz. Tablodaki değerlere yakın sonuçlar almaya çalışın tam değeri olması zorunlu değil. Bitki her koşulda büyür sadece profesyolleştikçe daha verimli olması için daha az sayıda tohumdan daha çok meyve alabilemek için tecrübeniz arttıkça kendi yöntemlerinizi ve kendi ölçüm değerlerinizi belirleyeceksiniz.
pH metreniz varsa, kalibrasyon için aşağıdaki adımları uygulayınız.
Bir bardak suya, üzerinde pH6,86@25°C yazan paketi boşaltalım ve karıştıralım.
Talimat kılavuzunda gösterildiği seviyede pH metreyi hazırladığımız çözeltiye daldıralım ve gösterge stabil hale gelince kadar bekleyelim.
pH Metre Tip 1 için: Gösterge stabil hale gelince “CAL” tuşuna 5 saniye kadar basılı tutun.
pH Metre Tip 2 için (“CAL” tuşu yoksa): Eğer 6,86 değerini göstermiyorsa, kutudan çıkan ayar çubuğu ile pH metrenin arkasında bulunun küçük delikten vida çevirir gibi çevirerek 6,86 değerini okuyunca kadar çevirelim.
Aynı işlemleri 4,01 kalibre tozu için de tekrar edelim. Kalibrasyon işlemi bu kadar.
İleride kalibre tozu kullanmak yerine farklı bir yöntem deneyebilirsiniz. Örneğin hazır suların üzerinde ph değeri yazar. Bu ph değerini referans alarak pH metrenizi kalibre etmeyi deneyebilirsiniz. Elbette nokta atışı bir pH ölçümü söz konusu olamaz fakat yakın bir değer gösterecek şekilde kalibre ayarını yapabilirsiniz.
Ülkemizde çeşme suları genellikle baziktir. Yani 7 nin üzerindedir. Fakat bazı bölgelerde veya kuyu sularında 7 nin altında olabilir. pH metre ile öncelikle ölçün eğer tabloda verilen değere yakın ise pH düşürücü kullanmanıza gerek yok demektir.
Eğer gerekliyse, hazırladığımız besinli suya pH düşürücüden çok az miktarda adım adım ilave ediniz. pH düşürücü pH değerini çok hızlı düşürür. Bunun için dilerseniz şırınga kullanabilirsiniz.
Suyun besin ve pH değerlerini ayarladıktan sonra, silikon hortumun bir ucuna hava taşını diğer ucunu hava motoruna takın ve besin kutusundaki suyun içine bırakın. Hava taşı kullanmak zorunlu değilidir. Hortum suyun içinde kalmalı ve hava motoru mümkün mertebe su seviyesinin üzerinde olmalıdır. Maksadımız suyun, hortumdan geriye doğru gelip hava moturuna su kaçmasını önlemektir. Olaki böyle bir sorunla karşılaşırsanız hava moturu pirizden çekin ve sıcak ortamda suyun buharlaşması için bekletin.Aşırı su kaçmadıysa hava motoru tekrar çalışacaktır.
Her gün düzenli olarak su seviyesini, EC ve pH değerlerini kontrol edelim. Hava sıcaklığına göre günlük kontrol yerine 2 gün de bir kontrol etmeyi de tercih edebilirsiniz.
Fide döneminde çok gerekli olmasada bitkiler büyüdükçe besin isteği artar. Ec değeri suyun tuzluluk oranını gösterir fakat içerisindeki elementlerin ne olduğunu söylemez. Gerek kullanılan suyun içeriğinde farklı metallerin olması sebebiyle gerekse bitkinin belli dönemlerde farklı elementleri fazla emmesi sebebiyle, suyun besin içeriği zamanla değişir. Bu sebeple özellikle çiçek açtığı dönemlerde 2 haftada bir suyu tamamen boşaltarak yeni besinli su hazırlamanız verimlilik açısından daha iyi olacaktır.
Hava motoru suyun oksijenini artırarak bitkilerin daha verimli büyümesini sağlamak için kullanılmaktadır. Bu sebeple tüm gün yerine günde 2-3 saatlik çalışma yeterli olacaktır.
Hava motoru 3W gücündedir. Bu sebeple tüm gün olası çalışma durumunda elektrik tüketimi göz ardı edilebilecek seviyededir.
UYARILAR
A ve B besinleri ayrı şişelerde gelecektir. Bu besinleri ayrı şişelerde muhafaza etmeye devam ediniz. Birbirine karıştırmayınız.
İlk kurulumda da rutin kontrollerinizde de önce besinleri sonra pH düzenleyicileri ilave edin. Çünkü besinler de suyun asitlik özelliklerini etkileyecektir.
EC metre ve pH metre ile ölçüm yaparken sadece probun suya temas edeceği kadar daldırınız. Yandaki resimde görüldüğünden daha fazla suya daldırmamalıyız. Bu durumda ölçüm aletinin içerisinde kablolar ve elektronik hafıza zarar görebilir.
EC metre ve pH metre ile ölçüm yaptıktan sonra kuru bir bezle veya peçete ile hafifçe nemini alıp temizleyelim ve ardından kapağını kapayarak muhafaza edelim.
Eğer ölçüm aletinin su aldığını ve hasar gördüğünü düşünüyorsanız (ekranda rakamların görülmemesi veya değerin 0, 1 gibi aşırı alakasız değerlerin okunması gibi) ölçüm aletini probu aşağıya bakacak şekilde dik konumda iken pilini çıkarıp kurumaya bırakın. Bir diğer yöntem pirinç içerisinde bekletip nemi almasını sağlamaya çalışabilirsiniz. Genelde pilini çıkarıp tam kurumayı sağladıktan sonra düzeliyor.
Besinlerin içeriği, bitkilerin ihtiyacı olan çeşitli bileşiklerden oluşmaktadır. A besini : Ca, KNO3, Fe. B besini : KNO3, MgNO3, K, P, MgSO4,Mn,Cu,Zn,Mn,B. Ph Düşürücü: Seyreltilmiş Fosforik Asit
Besinler ve ph düşürücü, çocukların ulaşamayacağı yerde muhafaz edilmelidir. Cilde temas edilmesi durumunda bol su ile yıkanmalıdır. Gözle teması durumunda ilk olarak 15 dakika kadar bol su ile yıkanmalı ve ardından doktora gidilmelidir.
A ve B besinleri kesinlikle hormon içermemektedir. Hızlı sonuç alabilmek uğruna dışarıdan hormon katkısında bulunmamanızı şiddetle tavsiye ediyoruz. Çünkü bu hormonların kullanımı profesyonellik gerektirir ve aşırı kullanımı ciddi sağlık problemlerine neden olabilir.
